Bez Polaków ani rusz

USA-patrolNie byłoby Stanów Zjednoczonych Ameryki w obecnym kształcie i w obecnej strukturze narodowościowej bez polskich emigrantów. W zasadzie banałem jest stwierdzenie, że USA to kraj stworzony przez emigrantów. Aktualnie dominującym językiem w Stanach Zjednoczonych jest angielski, choć niewiele brakowało, że byłby to język niemiecki, żeby był to polski – szans raczej nie było. Z punktu widzenia składu narodowościowego wśród pierwszych europejskich kolonistów w Ameryce Północnej dominowali Anglicy i Niemcy. Dlaczego więc twierdzimy, że Stany Zjednoczone nie udałyby się bez Polaków? Początki polskiej emigracji do Ameryki Północnej sięgają prawie samych początków osadnictwa Anglików na tym kontynencie. Jamestown, u wybrzeży Wirginii, założona w 1607 roku, była którąś z kolei prób założenia stałej angielskiej osady na północnoamerykańskim kontynencie, pierwszą udaną. Swój sukces zawdzięcza właśnie Polakom. Już od początku osada Jamestown miała podobne problemy z utrzymaniem się. Wśród pierwszych osadników byli głównie awanturnicy lub angielscy arystokraci. USA-farmaAnglicy zakładali, że jak Hiszpanie, natrafią na zaawansowaną amerykańską cywilizację, bogatą w złoto, z którą będą mogli handlować, albo którą będą mogli podbić. Tymczasem okazało się, że Indianie północnoamerykańscy nie mieli złota. Angielski koloniści nie mieli także nic wartościowego tubylcom do zaoferowania na handel. Natomiast od razu musieli odpierać ataki Indian z konfederacji plemion Powhatan. Dalsze istnienie kolonii wisiało na włosku. Były problemy z wyżywieniem, a nawet wodą pitną. Osadnicy czerpali wodę z rzeki, w związku z tym cierpieli na choroby, wymierali.

Kolonię Jamestown uratował transport kolejnej fali kolonistów, który 1 października 1610 roku przybył na statku „Mary and Margaret”, wśród których byli polscy szlachcice i rzemieślnicy. Obecność Polaków w pierwszej udanej kolonii angielskiej wynikała z decyzji przywódcy kolonii – Jona Smitha, który zauważył, że pierwsi koloniści nie mają umiejętności niezbędnych do utrzymania kolonii. Wybór padł na Polaków, z którymi Smith wcześniej już się zetknął w swoim życiu, uciekając przez Polskę z tureckiej niewoli, do której dostał się walcząc wcześniej jako najemnik w armii austriackiej. Warto również dodać, że Anglia i Polska miały wówczas bardzo zażyłe relacje handlowe, a wielu Anglików i Szkotów emigrowało do Polski właśnie.

Wracając do Jamestown, już w pierwszych dniach pobytu Polacy wybudowali w osadzie studnię, której pierwsi koloniści nie byli w stanie wybudować. To rozwiązało problem wody pitnej. Jednym z polskich osadników był Zbygniew Stefański z Włocławka, szklarz, który wybudował w Jamestown piec hutniczy uważany za pierwszy zakład przemysłowy w Ameryce Północnej. Wytwory ze szkła były właśnie tymi towarami, którymi zainteresowani byli tubylcy.usa-chicago Umożliwiło to wymianę szkiełek na żywność, co zapewniło kolonii przetrwanie i to mimo licznych potyczek z Powhatanami.

Polacy przybywali do Jamestown i całej Wirginii jeszcze w kilku falach, jako niezbędni do rozwoju kolonii rzemieślnicy. Pierwszy strajk w Ameryce Północnej też zorganizowali Polacy. Nie chodziło przy tym o warunki pracy i płacy, lecz o prawa polityczne. Koloniści Angielscy nie chcieli dać Polakom prawa wyborczego. Polacy zdecydowali, że skoro tak, to oni zaprzestają pracy. Anglicy ustąpili i przyznali Polakom takie same prawa, jak pozostałym obywatelom. Historię pierwszych polskich imigrantów do Ameryki Północnej znamy m.in. dzięki zapiskom Zbygniewa Stefanskiego z Włocławka. Mennica Polska wybiła okolicznościową monetę 10 zł w roku 2008 r. dla uczczenia 400-lecia przybycia do Ameryki Północnej pierwszych polskich kolonistów.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>